«Tο γερμανικό θαύμα οφείλεται στη μη αποπληρωμή των χρεών μετά από δύο
Παγκοσμίους πολέμους», γράφει χαρακτηριστικά ο Γερμανός ιστορικός και
καθηγητής Άλμπρεχτ Ρίτσλ, σε δισέλιδο αφιέρωμα της γαλλικής εφημερίδας
La Croix για τη «χώρα μοντέλο».
Η εφημερίδα στον πρωτοσέλιδο
τίτλο αναρωτιέται «Η Γερμανία είναι στα αλήθεια χώρα μοντέλο;», ενώ
φιλοξενεί εκτενές αφιέρωμα – άρθρο για τα χρέη της Γερμανίας προς τις
χώρες που ζημίωσε κατά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Στο κύριο άρθρο
της μάλιστα, με τίτλο: «Μεταπολεμικά, η Γερμανία δεν ξεπλήρωσε όλα τα
χρέη της», αναπτύσσονται οι θέσεις του Γερμανού ιστορικού και καθηγητή
στο London School of Economics.
Ο Άλμπρεχτ Ρίτσλ εξηγεί πως η
Γερμανία βρίσκεται ξανά απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους της, ωστόσο,
αυτήν την φορά από τη θέση στην οποία βρίσκονταν εκείνοι μεταπολεμικά:
«Μια χώρα πιστωτής που θα πρέπει να επιλέξει κατά πόσο θα απαιτήσει να
την ξεπληρώσουν ή όχι».
Παράλληλα, ο Ρίτσλ επισημαίνει πως το 1929,
το εξωτερικό χρέος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ανερχόταν στο 75%- 80%
του ΑΕΠ της, εξαιτίας των αποπληρωμών των αποζημιώσεων για τον Πρώτο
Πόλεμο, ενώ για να καταφέρει να εξοφλήσει επιδίωξε να δημιουργήσει
εμπορικά πλεονάσματα, «βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα μέσω μιας
πολιτικής αποπληθωρισμού, δηλαδή μέσω μείωσης κατά 30% των μισθών, με
προκαθορισμένες τιμές και καταπολεμώντας τα μονοπώλια».
«Η Γερμανία θα χρεοκοπούσε»
«Ακριβώς
όπως στην Ελλάδα σήμερα, αυτή η πολιτική υπήρξε οικονομικά επιτυχής,
αλλά πολιτικά καταστροφική» σχολιάζει ο καθηγητής, καθώς «άνοιξε το
δρόμο προς την εξουσία στους Ναζί, οι οποίοι στη συνέχεια μπλόκαραν τις
αποζημιώσεις».
Στη συνέχεια, γράφει ο Ρίτσλ, προκειμένου να
διασφαλίσει μια γρήγορη ανάταξη της οικονομίας της Δυτικής Γερμανίας -
νέου συμμάχου τους έναντι των Σοβιετικών - οι ΗΠΑ επέβαλαν στα κράτη που
επωφελούνταν από το Σχέδιο Μάρσαλ να μην ζητήσουν αμέσως τις οφειλές
των Γερμανών.
Κάπως έτσι, το 1953, οι συμφωνίες του Λονδίνου
προέβλεπαν να εξοφληθούν τα χρέη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μόνο στην
περίπτωση που υπήρχε επανένωση των δύο Γερμανιών (αποζημιώσεις που
προσεγγιζάν το 100% του γερμανικού ΑΕΠ).
«Παραδόξως, δεν έγινε
αναφορά στο ζήτημα αυτό, κατά τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στην
επανένωση της Γερμανίας, από καμιά άλλη χώρα πλην της Ελλάδος»", λέει ο
Άλμπρεχτ Ρίτσλ.
Από την άλλη μεριά, ο Χέλμουτ Κολ είχε πει πως αν
χρειαζόταν οι πιστωτές του 1945 να απαιτήσουν τα οφειλόμενά τους, η
Γερμανία θα χρεοκοπούσε και έτσι δεν πλήρωσε.
Το θαύμα της Γερμανίας
Σε
αυτή την πολιτική οφείλεται το γερμανικό οικονομικό θαύμα μετά τον
Πόλεμο, σύμφωνα με τον καθηγητή. «Ένα θαύμα, που βασίζεται στο γερμανικό
πλεόνασμα εξωτερικού εμπορίου, το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα τη
διεύρυνση των χρεών των άλλων χωρών».
Και έτσι προκύπτει το εξής
δίλημμα για το Βερολίνο: «να υποχρεώσει τα κράτη να πληρώσουν, με
κίνδυνο να τα κάνει να ματώσουν μέχρι θανάτου ή να δεχθεί να διαγράψει
τα δάνεια που έχει δώσει για να τα σώσει και να σωθεί και η ίδια;».